Doğrudan satış; ürünlerin veya hizmetlerin tüketicilere doğrudan sunulduğu bir pazarlama tekniğidir. Doğrudan satış; bir satıcının anlatması ve/veya göstererek tanıtması yoluyla bir tüketim malının veya hizmetinin tüketiciye evinde, bir tanıdığının evinde, iş yerinde veya satıcıya ait bir başka yerde doğrudan satışının gerçekleşmesidir.
Doğrudan satış yüksek kaliteli ürünleri kişisel ilişki kurarak müşterilere ulaştırmanın bir yoludur. Kullanmak istediğiniz ürünleri tanıdığınız, sevdiğiniz, güvendiğiniz kişilerden sürekli temin etmenize imkan tanırken, satın almak istediğiniz ürünlerin doğrudan evinize gelmesi nedeniyle, hem ürünü taşıma zahmetine katlanmazsınız, hem de kapınıza gelen ürün için herhangi bir masrafa katlanmazsınız. Zaman kazancınız da ayrı bir avantajdır.
Doğrudan satışın bir diğer özelliği de, bağımsız satıcıların ürünlerin ve hizmetlerin dağıtımında üstlendikleri rollerdir. Her bir firma, bağımsız satıcıları farklı bir isimle isimlendirse de üstlendikleri görev aynıdır. Örneğin; üye, doğrudan satıcı, serbest girişimci, serbest danışman, temsilci vb. isimler firmalar tarafından yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Aslında her türlü ürün veya hizmet bu pazarlama tekniği kullanılarak satılabilir olsa da, doğrudan satış yoluyla genelde kişisel bakım, ev bakım ürünleri, gıda takviyeleri, mutfak gereçleri ve çeşitli ev gereçleri gibi ürünler satılmaktadır. Gerek Türkiye’de gerekse de dünyada bu pazarlama tekniği kullanılarak satılan ürünlerin çeşitliliği ve sayısında son yıllarda büyük bir artış gözlemlenmektedir. Bu bakımdan, sektör, sağladığı avantaj nedeniyle günden güne büyüme göstermektedir.
Doğrudan Satış Sistemi Nasıl İşler?
Doğrudan satış yönetimi çok farklı yollarla gerçekleştirilebilir. Satıcılar bir grup tüketiciye herhangi bir sosyal ortamda sunum yaparak ürünün tanıtımını yapabilir. Bu sosyal ortam, bazen kişinin veya bir komşusunun evi olabileceği gibi, bazen de bir iş ortamı olabilir. Bu yöntem, parti planı olarak nitelendirilir. Bir başka yöntem de birebir satıştır. Bağımsız satıcılar daha önceden belirlenmiş gün ve zamanda ev veya iş yerlerini ziyaret ettikleri tüketicilere ürünü birebir anlatarak sunum yaparlar. Bir başka yöntem ise, katalog gibi basılı malzemelerin müşteriye verilmesi suretiyle satışın gerçekleştirilmesidir. Bu satış şeklinde, bağımsız satıcılar ürünlerin veya hizmetlerin kataloglarını müşterilerine temin ederler ve müşteriler geniş ürün yelpazesi içinden kendileri için cazip olan ürünleri seçerler ve bağımsız satıcıya taleplerini iletirler. Daha sonra bağımsız satıcıya bildirilen ürünler müşterinin kapısına teslim edilerek satış gerçekleşir.
Doğrudan Satışın Faydaları Nelerdir?
Doğrudan satış sistemi gerek tüketiciler için, gerekse de girişimciler
için önemli fırsatlar ve faydalar sunmaktadır. Öncelikle, doğrudan satış
girişimciler için esnek çalışma imkanı demektir. Artan zamanınızda
yapabileceğiniz, kendinize ek gelir sağlayabileceğiniz bir iş imkanıdır.
Bir diğer önemli avantaj ise, satıcı için herhangi bir sermaye
gerektirmemesidir. Normal şartlarda, bir iş kurmak istediğinizde, bir
dizi prosedürle uğraşmanız, bir mekan kiralamanız ve bununla birlikte
farklı maliyetlere katlanmanız gerekmektedir. Doğrudan satışta bunların
hiç birisi söz konusu değildir. Tek yapacağınız ürünü doğru bir şekilde
müşteriye ulaştırmaktır.
Hane bütçesine katkıda bulunmak isteyen veya durumu tam zamanlı çalışma için uygun olmayan kişiler için ‘doğrudan satış sistemi’ ek gelir kaynağı sunmaktadır. Bu sistemde yatırım maliyeti bulunmamaktadır. Başlangıçta satmayı planladığı ürünleri indirimli fiyattan satın alan girişimci, ister yarı zamanlı ister tam zamanlı olarak bu ürünlerin satışını gerçekleştirmektedir. Tüm doğrudan satış şirketleri bağımsız satıcılarına stok yönetimi konusunda destek olmakta ve onların mümkünse sıfır stokla çalışmalarını sağlamaya çalışmaktadır.
Girişimcilere; diploma, eğitim düzeyi, askerlik durumu, mezun olduğu okul, not ortalaması gibi soruların sorulmadığı bu satış sisteminde, şirketler kişilere şu anki konumları, durumları ne olursa olsun kendi liderlik özelliklerini göstermeleri, kendi işlerini kurmaları için büyük bir fırsat ve imkan tanımakta, bağımsız satıcılar bir çok farklı eğitimle desteklenmekte, işlerinde başarılı olanların kişisel imkanlarıyla elde edemeyecekleri ödüllerle takdir edilmektedir.
Tüketiciler ise normal mağazacılıktan farklı olarak kaliteli ürünlere daha uygun fiyatlarla ulaşma imkanına kavuşmaktadır. Ürün kendilerine yüz yüze sunulduğu, özellikleri uygulamalı olarak anlatıldığı için, daha samimi ve daha güvenli bir alışveriş imkanı sağlamaktadır. Ayrıca ürün, kişilerin adreslerine teslim edilmekte ve bir çok firma tarafından, müşteriye kaliteli markalı ürünler için kanunda öngörülenlerden daha uzun müşteri tatmin garantisi sağlanmaktadır.
Diğer Satış Modellerinden Farkı Nedir?
Doğrudan satış sistemi aynı diğer satış kanallarında olduğu gibi
tüketicilere ürün ve hizmet sunmaktadır. Temel farklılık ise müşteriyle
satıcıyı çok farklı bir kanal kullanarak buluşturabilmesidir. Perakende
satış ile doğrudan satış arasında benzerlikler olduğu kadar,
farklılıklar da bulunmaktadır. Perakende satış şirketleri kendi
çalışanlarının satışları ile satış yaparken, doğrudan satış şirketleri
bağımsız satıcıların satış gücüyle ve sosyal çevreleriyle iş yapar.
Doğrudan Satış ile Kapıdan Kapıya Satış Arasındaki Fark nedir ?
Doğrudan Satış işini halen ülkemizde büyük bir tüketici sorunu
haline gelen kapıdan satış ile karıştırmamak gerekir. Doğrudan satış
firmalarının ürünlerinin satışını yapan kişiler pazarladıkları
ürünlerinin tanıtımını satış yapacakları kişi ve kişilerle önceden
mutabık kalındığı bir zaman ve yerde birebir tanıtarak satış yaparlar.
Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de, Doğrudan Satış Derneğine üye
şirketlerin hepsinde mağaza dışında gerçekleşen bu satışlarda müşterinin
yasalarla belirtilen “vazgeçme süreleri”nin üzerinde süreler içerisinde
fikir değiştirip malı geri verme imkanı vardır. Müşteri bu sürelerde
bir kere daha düşünüp, malın kalitesini ve fiyatını karşılaştırma
fırsatına sahip olur. Bu gerçek doğrudan satışı tüketici için en
korunaklı satın alım yöntemi yapmaktadır. Ayrıca “vazgeçme” süresini
yasaların öngördüğünden daha uzun tutarak, üyeleri kısıtlayan ahlaki
ilkeler yerleştirerek ve tüketici dernekleri ile sürekli iletişim
kurarak da doğrudan satış sektörü tüketiciyi korumaktadır.
Başlıca farklılıkları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Müşteri ile kişisel ilişki geliştirilir, satışın başarısı bağımsız satıcı ile müşteri arasındaki ilişkiye bağlıdır.
Sabit mağaza-müşteri arasındaki ilişkiye bağımlı değildir, satış farklı bir çok ev, iş, sosyal ortamda gerçekleşebilir.
Bağımsız satıcılar kendi satış ekiplerini (alt ekip) oluşturmaları için teşvik edilir, böylece iş sahibi; gerçek, ulaşılabilir, dokunulabilir hedeflere bir takım ile birlikte yürür.
Bağımsız satıcı perakende sektöründeki satıcılardan çok farklı bir fonksiyon üstlenir, bağımsız satıcı aynı zamanda pazarlama planı yapar, promosyon aktiviteleri organize eder, bütçe yönetir, takım yönetir yani gerçek anlamda bir iş sahibi gibi hareket eder. Bu durum, bağımsız satıcının kabiliyetlerinin, potansiyellerinin ortaya çıkarılmasını da sağlar.
Kaynak: DSD
